Het gebruik van Engelse woorden is de laatste decennia enorm toegenomen. In Nederlandse teksten  staan veel Engelse woorden. Waarom vertalen wij deze Engelse woorden niet? Is de Nederlandse taal aan het verdwijnen?

Er zijn verschillende redenen waarom er zoveel Engels wordt gebruikt. Ten eerste het grote aanbod van Engelse woorden en ten tweede de voordelen die het Engels ons kan opleveren.

1: Het grote aanbod van Engelse woorden

In de wereld van internet wordt massaal voor Engelse woorden gekozen; hacker, browser, downloaden, website. Denk ook aan een nieuw product als bijv. een drone. Het duurt een tijdje voordat een product is ingeburgerd en er een nieuwe Nederlands woord voor is gevonden. Veel vakliteratuur is in het Engels. Via TV en radio komt er veel Engels op ons af. Ook is Engels een wereldtaal geworden. Zodra je in het buiteland bent of hier met iemand uit het buitenland praat, spreken we vaak Engels.

2: Engelse woorden leveren ons voordelen op

De Nederlandse taal krijgt meer uitdrukkingsmogelijkheden. Woorden die in het Engels net een andere betekenis hebben. Denk aan een woord als ‘ontwerp’. Het Engelse synoniem ‘design’ heeft toch een iets andere betekenis. Engelse woorden kunnen net wat interessanter klinken. Vergelijk maar eens de woorden sales representative met die van vertegenwoordiger. Ook klinken sommige woorden in het Engels net wat minder direct.

Het effect van Engelse woorden in een tekst

Pas op met het gebruik van Nederlandse woorden in je tekst. Op veel mensen kan het overdreven overkomen, ze gaan zich ergeren. Ze vinden de tekst moeilijk te lezen of begrijpen helemaal niet wat er staat. Vervang zinloos Engels daarom door Nederlandse woorden. Veel lezers zullen je dankbaar zijn dat je deze moeite hebt genomen.

Goede redenen om voor Engelse woorden te kiezen zijn

1: Als ze in het Nederlands volledig zijn ingeburgerd. Voorbeelden hiervan zijn: interview, marketing, service, stress, team en management
2: Als het gaat om een woord waar geen goede vertaling voor is zodat een Nederlandse vertaling vreemd over zou komen. Voorbeelden van deze woorden zijn: dumpen, bestseller, selfmade, inloggen, website.
3: Als het Engelse woord een net iets andere betekenis heeft dan het Nederlandse. Voorbeelden hiervan zijn: stress, design, soft,
4: Als het Engelse woord het wint van het Nederlandse. Denk aan worden zoals: junk, fan, drugs, cookie.

Conclusie

Het gebruik van Engelse woorden is onvermijdelijk én een verrijking van de Nederlandse taal. Maar pas op. Is er een goede Nederlandse vertaling voor een woord, gebruik deze dan zeker. Overdreven gebruik van Engelse woorden is namelijk een verarming van je tekst.

Het Oranje Fonds zet zich in voor leefbaarheid en sociale cohesie in de Nederlandse samenleving. Dat die formule succesvol is, blijkt uit het jaarverslag over 2015. Alle prestaties, bekend en minder bekend bij het grote publiek, staan er overzichtelijk op een rij.

Soet & Blank tekende voor de totale productie. Van eerste opzet van de teksten, naar het ontwerp en de opmaak tot en met het leveren van het drukwerk. Dat vroeg om een aantal overlegsessies bij de klant. Hierin werd de opzet voor dit jaarverslag duidelijk en kwamen we tot een strakke planning. De totale productie realiseerden we in ongeveer drie maanden.

Het leidde in de loop van het voorjaar tot een kleurrijk boek én een bladerbare online versie. De prestaties van het Oranje Fonds over 2015 staan in tekst, beeld en cijfers op een duidelijke manier vermeld. Het eindresultaat vindt u op: www.soetenblank.nl/portfolio.

Als schrijvers zelfstandige naamwoorden gebruiken in plaats van werkwoorden ontstaat de naamwoordstijl. Deze stijl is kenmerkend voor ambtelijk en wetenschappelijk taalgebruik. Vaak wordt het gezien als zakelijk, droog en saai.

Lezers vinden de naamwoordstijl vaak niet prettig. Het haalt de actie uit je tekst. De naamwoordzinnen zijn bovendien moeilijker te begrijpen. De constructie is moeilijker en de zinnen worden ook vaak langer.

Soms kan het wél zinvol zijn om juist naamwoordzinnen te gebruiken. Als de schrijver bewust onpersoonlijk wil zijn. Of gewoon ter afwisseling van persoonlijke stukken tekst.

Voorbeelden van naamwoordstijlen:

Morgen vindt de beoordeling van de juf plaats. (naamwoordstijl)

Morgen beoordelen we de juf. (werkwoordstijl)

Het repareren van het dak gebeurt door de dakdekker. (naamwoordstijl)

De dakdekker repareert het dak. (werkwoordstijl)

De aanwezigheid van teken vormt een belemmering voor het betreden van het bos. (naamwoordstijl)

De aanwezigheid van teken belemmert het betreden van het bos. (werkwoordstijl)

Het is niet altijd fout om de naamwoordstijl te gebruiken, maar probeer dit niet te vaak te doen. Want wat heb je eraan als je lezers afhaken of je niet begrijpen?

De Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond is een van de 25 Veiligheidsregio’s in Nederland. Binnen een regio werken verschillende besturen en diensten samen op het terrein van de brandweerzorg, rampenbeheersing, crisisbeheersing, Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en de handhaving van de openbare orde en veiligheid.

De Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond vroeg Soet en Blank om hun prestaties over 2015 aansprekend op een rij te zetten. We maakten een duidelijke en zo volledig mogelijke infographic. Hierin presenteren we voor het publiek en voor de regionale bestuurders heldere onderdelen waarmee de Veiligheidsregio laat zien wat ze concreet heeft gedaan. Er is bijvoorbeeld aandacht voor het materieel, de inzet bij allerlei evenementen én crisissituaties en bij de opvang van vluchtelingen.

Het geheel kwam tot stand in nauw overleg met de klant en in een aantal sessies. Het is belangrijk om vroeg de juiste keuzes te maken, zodat de tekst en daarna het ontwerp meteen goed ‘staan’. Bij zo’n omvangrijke infographic is een goede start het halve werk. Verdere afstemming met de klant leverde uiteindelijk het resultaat op dat u in onze portfolio ziet.

De bekende 5W & H methode is een van de eerste dingen die journalisten leren tijdens hun opleiding. Ze vormen de basis van een goed verhaal. Zonder het beantwoorden van deze vragen is je verhaal niet compleet. Dat geldt niet alleen voor de journalistiek, maar voor iedereen die een goede tekst wil schrijven.

1: Wie?
Laat je lezers zo snel mogelijk kennismaken met de hoofdpersonen. Beschrijf deze personen tot in detail: Wat zijn hun overwegingen, standpunten, motivaties, emoties en achtergronden? Als deze personen gaan leven, wordt je verhaal een stuk geloofwaardiger.

2: Wat?
Wat is vaak het onderwerp van je verhaal. Wat is er gebeurd? Wat wil je beschrijven? Wees specifiek en beschrijf de details.

3: Wanneer?
Wanneer is het gebeurd? Vertel je je verhaal chronologisch of met flashbacks? Neem vooraf een beslissing over de volgorde en de specifieke tijd waarin je verhaal zich afspeelt.

4: Waar?
Beschrijf waar je verhaal zich afspeelt. De setting waarin je verhaal zich afspeelt, kan cruciaal zijn. Dus denk er goed over na en geef ook hier weer veel details.

5: Waarom?
Waarom kan de belangrijkste vraag in je verhaal zijn. Waarom heeft iemand zo gehandeld? Waarom is het gebeurd? Wat zijn de argumenten en belangrijkste overwegingen geweest? Hier kun je aan de lezers uitleggen waarom een persoon zo gehandeld heeft of waarom hij een bepaalde beslissing nam.

6: Hoe?
Leg uit hoe het gebeurd is. Zoek bewijsmateriaal en documentatie en beschrijf het proces. De belangrijkste vraag van een journalist is: ‘Hoe weet je dat?’ Vind de bron van een verhaal. Uit welke documentatie blijkt dit? Wie heeft het gezegd?

De kracht van een koerskaart

Veiligheidshuis Haaglanden is een van de vele regionale Veiligheidshuizen in Nederland. Binnen dit concept verenigen verschillende (overheids)partijen zich bij het oplossen van complexe problemen.

Veiligheidshuis Haaglanden vroeg Soet en Blank om hun beleid voor de komende tijd overzichtelijk in beeld te brengen. Dit deden we door het ontwikkelen van een koerskaart: die laat in een aantal zinnen en beelden zien waar Veiligheidshuis Haaglanden voor staat en waarvoor professionals er terecht kunnen.

De kracht van zo’n kaart is dat hij ook de eigen medewerkers voortdurend herinnert aan de gekozen weg. Zeker als je hem op een aantal plekken in je werkomgeving ophangt, blijven medewerkers gefocust. Een koerskaart is een toegankelijke manier om je beleid prettig door te vertalen naar de doelgroep van je keuze.

Hier ziet u het resultaat van de kaart die we binnen een paar weken voor Veiligheidshuis Haaglanden realiseerden.

Te lange woorden

Lange woorden kunnen je tekst onnodig moeilijk maken. Denk aan woorden als; levensverzekeringsmaatschappij, vertegenwoordigingsovereenkomst, studentenuitwisselingsprogramma en geneesmiddelenvergoedingssysteem. Probeer deze woorden te knippen in kleinere stukken: een uitwisselingsprogramma voor studenten. Of een systeem voor de vergoeding van geneesmiddelen. Dat leest een stuk vlotter en prettiger!

Onnodig ingewikkelde woorden

Let als schrijver goed op de woorden die je kiest. Door vlotte, alledaagse woorden te gebruiken wordt je tekst helder en voor iedereen goed te begrijpen. Iemand met een hoger opleidingsniveau is sneller geneigd om moeilijke woorden te gebruiken. Ook mensen die over een moeilijk onderwerp in een specifieke branche schrijven raad ik af om moeilijke woorden te gebruiken. Lezers krijgen dan al snel de indruk dat de schrijver gewichtig wil doen. Of ze irriteren zich doordat het moeilijk leest. Met begrijpelijke woorden snappen je lezers de tekst meteen goed en onthouden ze hem ook beter. Voorbeelden van moeilijke woorden: pragmatisch (nuttig), adhesie (instemming), demagogisch (misleidend), abusievelijk (per ongeluk)

Ouderwetse naamvalswoorden

Ook ouderwetse naamvallen zie je nog regelmatig om meer gewicht aan een tekst te geven. Het formele aspect lijkt autoriteit te geven aan de tekst en de schrijver. Ook hier geldt dat deze woorden een tekst gedateerd maken en onnodig ingewikkeld. Vervang dit ouderwetse taalgebruik door moderne woorden. Voorbeelden van ouderwetse naamvalswoorden: behoudens (behalve), blijkens (zoals blijkt uit), aangaande (over).

Vaktermen

Probeer vaktermen zoveel mogelijk te vermijden als je voor leken schrijft. Voor hen zijn de vaktermen onbegrijpelijk en ze haken dan snel af. Vaktermen kunnen je in je eigen branche aanzien geven. Je laat merken dat je kennis hebt van zaken. Van vaktermen zou je dus denken dat ze goed zijn om te gebruiken in je eigen sector. Toch zijn het woorden waar je mee moet oppassen. Vaak gaan vaktermen maar kort mee en is het in de eigen groep ook niet altijd duidelijk wat ze betekenen.

Spreektaal

In romans en biografieën is spreektaal belangrijk. Ze schetsen hoe de hoofdpersoon denkt en geven een authentiek beeld van wie hij is. Denk aan het populaire voetbalboek Zlatan. Door zijn stopwoorden te gebruiken en letterlijk op te schrijven hoe Zlatan Ibrahimovic spreekt, kruipt de lezer onder zijn huid. In een zakelijke tekst kun je deze woorden beter vermijden. Verder is spreektaal erg tijds- en plaatsgebonden dus niet geschikt voor een grote groep lezers.

Soet & Blank maakte dit najaar een groot aantal gemeentelijke begrotingen voor 2016 toegankelijk. De officiële versies bestaan meestal uit meer dan 100 pagina’s, lastig leesbaar dus voor het grote publiek. Toch wil je je begroting goed naar buiten brengen. Daar hielpen we deze gemeentes bij.

Voor de meeste gemeenten maakten we een infographic/illustratief ontwerp, bedoeld voor de gemeentelijke advertentiepagina in een huis-aan-huis blad. Deze publicatievorm is aantrekkelijk omdat de informatie op deze manier bij een groot publiek terechtkomt. Daarnaast vertaalden we de infographics digitaal, zodat gemeenten ze konden inzetten op de website en via social media.

We coördineren dit soort trajecten strak voor een optimaal resultaat. Van de eerste intake of bespreking bij de gemeente tot en met de definitieve oplevering duurt het project meestal twee tot maximaal vier weken. Op basis van de input die we bij de gemeente ophalen, maken we een goed storyboard. Daarna beginnen pas met ontwerpen en illustreren. Alles leidt tot een duidelijke en begrijpelijke begrotingsinfographic, een echte meerwaarde in de gemeentelijk publiekscommunicatie.

Bekijk de begrotingsinfographics in onze portfolio.

Het onderwerp kiezen
Vóórdat je begint met schrijven is het belangrijk om goed over je onderwerp na te denken. Kies een onderwerp dat je erg interesseert en waar je goed in thuis bent. Net als muziek je kan raken in je hart, zo kan tekst je ook boeien en je meeslepen in een goed verhaal. Daarvoor is het wel belangrijk om de juiste snaar te raken. Als jijzelf geboeid bent door het onderwerp dan verlevendigt dit de tekst. De lezer voelt het als je met passie schrijft en veel over een onderwerp weet.

Veel details maken een verhaal ook realistischer en geloofwaardiger. Zorg dan ook dat je goed voorbereid bent. Een tekstschrijver die thuis is in het onderwerp zal vele malen sneller, kleurrijker en boeiender schrijven dan een leek of iemand die zich niet goed heeft ingelezen. Het doel van een tekst wordt sneller bereikt: informeren, enthousiasmeren, aanzetten tot actie of gewoon genieten van een goed verhaal.

De invalshoek kiezen
De volgende stap is het begrenzen van je onderwerp. Kies een goede invalshoek. Een invalshoek moet een zekere spanning oproepen. Er is een centrale vraag het liefst rondom meerdere partijen. Denk aan een conflict tussen groepen en individuen, tussen de schrijver en de lezer, tussen een nieuw en een oud concept. Drama is wat een lezer boeit, wat hem vasthoudt tot het einde.

Selectieproblemen:
Het kan lastig zijn om te kiezen welke stukken tekst wel bij de invalshoek horen en welke niet. Selectieproblemen kunnen dan ontstaan. Welke stukken maken mijn verhaal krachtiger en welke stukken moet ik schrappen? Denk hierbij aan ons eerdere blog ‘Schrijven is schrappen! 10 tips’.

Het draait allemaal om de invalshoek. Welke alinea’s maken het conflict sterker en geloofwaardiger? Welke alinea’s gaan dieper in op de centrale vraag? En niet vergeten: schrap de alinea’s die het verhaal te langdradig maken of die niet direct iets te maken hebben met de invalshoek.

Aspectenverhaal:
Pas op dat je tekst geen aspectenverhaal wordt. Alle stukken zijn boeiend en goed geschreven maar het is géén geheel. Ook dan haakt de lezer af, omdat er geen lijn inzit. De lezer wil ergens naartoe lezen. Het moet een duidelijk, samenhangend verhaal worden dat de lezer meeneemt in het conflict en boeit tot het einde.

Breng meteen lijn in het proces

Woonpartners Midden-Holland gaf Soet & Blank de volgende opdracht: maak een mooi boek over het veertigjarig jubileum van een bijzondere flat, de Zuidrandflat in Gouda. Bijzonder omdat er vier decennia ouderen wonen die hun leven volgens humanistische principes inrichten en niet op basis van religie(s).

Het begon met een verkennend gesprek met de klant. Daarna doken we de archieven waarin heel veel informatie over humanistisch wonen in Gouda verzameld lag. Ordenen dus! Wat is belangrijk? Wat niet? Gelijk een goede schifting maken doet wonderen. De tijdslijn liep van 1965 tot nu. In 1965 waren er al plannen voor de flat; tien jaar later werd hij écht gebouwd. Via een duidelijke lijn maakten we alle historische tekst in orde. Niet te veel moest het worden; het aantal pagina’s was beperkt. Je moet de kern van het verhaal vertellen en dat aan het begin van het proces snel voor ogen hebben. Dat hielden we vast bij het maken ervan. In zo’n drie dagen stond het hele historische verhaal in computer.

Verder hielden we een aantal interviews, onder andere met (oud)bestuurders, bewoners en andere betrokkenen bij de Zuidrandflat. De interviews omlijsten, ondersteunen en verluchtigen het historische verhaal.

Het hele project – van eerste gesprek tot en met levering drukwerk – is in een kleine drie maanden gerealiseerd. Op 12 september was de feestelijke presentatie tijdens het officiële jubileum van de Zuidrandflat.